Postępowanie o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych ma na celu zapewnienie wykonalności albo skuteczności mającego zapaść w postępowaniu rozpoznawczym orzeczenia. Dlatego bardzo istotne jest jego szybkie i sprawne przeprowadzenie. Sprawdźmy, jak napisać wniosek o zabezpieczenie roszczenia oraz jakie są sposoby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych?
Według polskiego prawa sposoby zabezpieczenia roszczeń można podzielić na roszczenia pieniężne i niepieniężne. Dlatego chcąc wnioskować o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych, należy najpierw ustalić, czy dane roszczenie jest roszczeniem pieniężnym. Musimy bowiem wiedzieć, że różne są sposoby zabezpieczenia tych dwóch roszczeń.
Roszczenia pieniężne, czyli jakie?
Roszczenie pieniężne dotyczy zawsze zapłaty konkretnej sumy pieniężnej. Aby uściślić, dodajmy, że roszczenie o uchylenie lub o obniżenie obowiązku płacenia renty zasądzonej przez sąd albo ustalonej umową w związku z utratą zdolności do pracy ma charakter majątkowy, nie jest roszczeniem.
Na jakiej podstawie można zabezpieczyć roszczenia pieniężne?
Z roszczeniem pieniężnym mamy do czynienia, gdy uprawniony żąda od obowiązanego zapłaty określonej kwoty. Dodatkowo sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach. Oznacza to, że sposób zabezpieczenia wskazuje sam uprawniony. Co za tym idzie, sąd z własnej inicjatywy nie może zastosować innego sposobu zabezpieczenia niż wskazany. Jeśli natomiast uprawniony wskazał we wniosku kilka propozycji zabezpieczenia, sąd może ograniczyć zabezpieczenie do jednego lub kilku sposobów. Dokonując tego wyboru, sąd uwzględnia interes stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, by uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.
Strony postępowania zabezpieczającego roszczenia pieniężne
Wyróżniamy w tym przypadku dwie strony-uprawniony i obowiązany. Uprawniony inaczej powód, wierzyciel, czyli osoba dochodząca roszczenia, obowiązany natomiast to osoba, przeciwko której roszczenie jest dochodzone.
Wniosek o zabezpieczenie roszczenia
Wniosek taki zostaje rozpoznany przez sąd niezwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia liczonego od dnia wpływu wniosku do sądu. Właściwym sądem do rozpoznania tego typu wniosku jest sąd, do którego należy rozpoznanie sprawy w I instancji. Innymi słowy, rozpoznaje go sąd tej instancji, w której postępowanie obecnie się toczy.
Wyjaśnijmy, jak przygotować wniosek o zabezpieczenie roszczenia pieniężnego. Przy składaniu pisma, należy oznaczyć rodzaj pisma procesowego, wskazując, że zawiera ono wniosek o zabezpieczenie roszczenia. Może mieć to wpływ na sprawność rozpoznania wniosku przez sąd.
We wniosku należy wskazać sposób zabezpieczenia, np. poprzez obciążenie nieruchomości, ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, czy też zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa. Jeśli wniosek dotyczy zajęcia ruchomości, należy opisać ruchomości oraz wskazać miejsce, gdzie się znajdują. Natomiast w przypadku zajęcia wynagrodzenia za pracę, wierzytelności, praw majątkowych należy je skonkretyzować. Warto zaznaczyć, że sąd nie może zabezpieczyć roszczenia w inny sposób niż wymieniony w Ustawie.
Należy także wskazać sumę zabezpieczenia, która może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Dodajmy także, że suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania
Kolejnym elementem, który musi się znaleźć we wniosku o zabezpieczenie roszczenia, jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Oznacza to, że należy wskazać na okoliczności faktyczne, świadczące o prawdopodobieństwie istnienia tego roszczenia. Uprawdopodobnienie zwolnione jest od ścisłych formalności dowodowych, a zatem nie daje ono pewności co do prawdziwości twierdzeń o istnieniu konkretnego roszczenia.
Ważne jest również uprawdopodobnienie interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia. Oznacza to, że trzeba wykazać, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia albo w inny sposób uniemożliwi, lub utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Jak długo trwa postępowanie zabezpieczające?
Zwykle wniosek rozpatrywany jest w ciągu tygodnia. Czas takiego postępowania skracany jest do minimum, ponieważ im krócej trwa postępowanie zabezpieczające, tym korzystniej dla wierzyciela. Im dłużej trwa postępowanie zabezpieczające, tym bardziej niekorzystne skutki może to nieść dla niego. W tym czasie dłużnik może wyzbyć się majątku. Skutkiem czego odzyskanie wierzytelności może okazać się niemożliwe.
Wniesienie wniosku o udzielenie zabezpieczenia jest bezpłatne w przypadku, gdy wniosek został zawarty w piśmie rozpoczynającym postępowanie. Jeśli natomiast został wniesiony w toku sprawy, wówczas opłata sądowa wynosi 100,00 zł. Zaznaczmy, że o zabezpieczenie roszczenia wystąpić można jeszcze przed wszczęciem postępowania, wówczas powód musi jednak ponieść opłatę.
Sposoby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych
Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych może nastąpić przez:
- Zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego.
- Obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową.
- Ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła, lub uległa zniszczeniu.
- Obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską.
- Ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
- Ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa, lub jego częścią, albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego.
Polskie prawo przewiduje kilka sposobów na zabezpieczenie roszczeń pieniężnych. W jaki sposób zostanie zastosowany, zależy od uprawnionego, to zwykle on dokonuje wyboru. Jeśli jednak już te decyzje podejmuje sąd, uwzględnia on interes stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, by uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.
